Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że nabycie prawa majątkowego, tytułem ustanowienia przez małżeństwo na rzecz Wnioskodawczyni osobistej dożywotniej służebności mieszkania, jako wynagrodzenie za przeniesienie przez nią udziałów w nieruchomości na rzecz ustanawiających służebność, nie podlega podatkowi od spadków i darowizn.
Nabycie nieruchomości z siostrzenicą i jej mężem
Wnioskodawczyni wspólnie z siostrzenicą i jej mężem nabyła nieruchomość – działkę, w udziale własnym 1/2. Druga część działki należała do małżeństwa. Początkowy plan zakładał podział działki na dwie równe części, na których miały zostać wybudowane osobne domy jednorodzinne. Jednakże, działka nigdy nie została podzielona. W latach 2016-2017 nieruchomość została ogrodzona, uzbrojona we wszystkie media oraz dostęp do niej został zapewniony. Na działce został również wybudowany budynek – dom jednorodzinny. Wszystkie działania zostały podjęte przez małżeństwo za środki pochodzące z ich wspólnego majątku, przy przyzwoleniu Wnioskodawczyni. W wyniku tych działań na działce powstał dom jednorodzinny o wartości przewyższającej wartość zajmowanego terenu. W związku z tym, małżeństwo zażądało od Wnioskodawczyni zniesienia za wynagrodzeniem współwłasności działki. Pani zgadza się na to żądanie, pod warunkiem ustanowienia dożywotniej służebności mieszkania w sąsiednim domu jednorodzinnym, należącym w całości do małżeństwa.
Wobec tego we wniosku zostało sformułowane pytanie: Czy dożywotnia służebność mieszkania ustanowienia przez małżeństwo A. i P. C. na Pani rzecz, jako wynagrodzenie za przeniesienie na małżeństwo C. Pani udziału (1/2) własności nieruchomości w trybie art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego podlegać będzie podatkowi od spadków i darowizn? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).
Służebność nie jest ustanawiana nieodpłatnie
Według Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, ustanowienie dożywotniej służebności mieszkania przez małżeństwo na rzecz Wnioskodawczyni, jako wynagrodzenie za przeniesienie jej 1/2 udziału w nieruchomości, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Czynność nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, która to wymienia tylko i wyłącznie służebność nieodpłatną (art. 1 ust. 1 pkt 6).
"Realizowane w trybie art. 231 § 2 Kodeksu cywilnego przeniesienie własności następuje za "odpowiednim wynagrodzeniem" za grunt (działkę). Tym wynagrodzeniem jest ustanowienie służebności dożywotniej mieszkania. Tym samym służebność nie jest ustanawiana nieodpłatnie. Nie jest koniecznym, by wynagrodzenie zawsze było wyrażone w pieniądzu, gdyż na podstawie swobody umów wyrażonej w art. 3531 Kodeksu cywilnego, strony umowy mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się (właściwości) naturze stosunku prawnego, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Strony umowy mogą zatem ustalić zamiast rekompensaty finansowej wynagrodzenie rzeczowe lub w formie ustanowienia prawa. W przedmiotowej sprawie - tym wynagrodzeniem jest ustanowienie służebności dożywotniej mieszkania. Tym samym służebność nie jest ustanawiana nieodpłatnie. Zatem nabycie prawa majątkowego tytułem ustanowienia przez małżeństwo C. na Pani rzecz osobistej dożywotniej służebności mieszkania jako wynagrodzenie za przeniesienie przez Panią własności udziałów w nieruchomości na rzecz ustanawiających służebność nie podlega podatkowi od spadków i darowizn." - wskazał organ.
Podsumowanie
Wnioski dla Wnioskodawczyni są takie, że ustanowienie dożywotniej służebności mieszkania przez małżeństwo na jej rzecz, jako wynagrodzenie za przeniesienie jej 1/2 udziału w nieruchomości, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.