Według Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) wywłaszczenie działki w zamian za odszkodowanie będzie opodatkowane podatkiem VAT, ponieważ przeniesienie prawa własności jest traktowane jako odpłatna dostawa towarów, a zwolnienie VAT nie dotyczy terenów przeznaczonych pod budowę.

Odszkodowanie za wywłaszczenie, a VAT

Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie na podstawie decyzji wojewody dotyczącej wywłaszczenia gruntu niezabudowanego pod budowę drogi. Grunt był wykorzystywany w działalności rolniczej i miał charakter rolny. Decyzją wojewody grunt zostanie przeznaczony pod budowę drogi wojewódzkiej. Grunt składa się z jednej działki o numerze ewidencyjnym 1. Przed wywłaszczeniem grunt był objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego jako teren obsługi komunikacji. Nie zostały wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Nabycie gruntu nastąpiło przed wprowadzeniem podatku VAT.

Wnioskodawca skierował pytanie do KIS czy otrzymane odszkodowanie będzie podlegało zwolnieniu od podatku VAT. Według wnioskodawcy otrzymane odszkodowanie będzie podlegało zwolnieniu z zapłaty podatku VAT,.

KIS: wywłaszczenie w zamian za odszkodowanie podlega zapłacie VAT

KIS stwierdziła, że przedstawione stanowisko przez wnioskodawcę jest nieprawidłowe. KIS stwierdziła, że wywłaszczenie działki nr 1 w zamian za odszkodowanie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Organ wyjaśnił, że ustawa o VAT określa, że opodatkowane są odpłatne dostawy towarów i usług na terytorium kraju. Towarami są rzeczy oraz ich części, a także różne formy energii. Wywłaszczenie polega na przeniesieniu prawa własności na rzecz organu władzy publicznej, w tym przypadku Skarbu Państwa, w zamian za odszkodowanie. Taka sytuacja została potwierdzona na podstawie ustawy o inwestycjach w zakresie dróg publicznych.

KIS stwierdziła, że kluczowym kryterium opodatkowania VAT jest "odpłatność". Oznacza to, że czynność opodatkowana musi być wykonywana w zamian za wynagrodzenie lub opłatę. Organ podkreślił, że w przypadku wywłaszczenia, dostawa działki została potraktowana jako odpłatna, ponieważ wnioskodawca otrzymał odszkodowanie za przeniesienie prawa własności. Jednakże, zwolnienie od podatku VAT dotyczy określonych sytuacji. W kontekście terenów niezabudowanych, zwolnienie to nie będzie miało zastosowania, jeśli teren ten jest przeznaczony pod budowę.

Organ podatkowy podkreślił, że ze względu na fakt, że w poprzedniej fazie obrotu nie wystąpiło naliczenie podatku VAT (zakup działki przed wprowadzeniem podatku VAT), zwolnienie oparte na art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy nie będzie miało zastosowania. Ponadto KIS stwierdziła, że zastosowanie zwolnienia od VAT na podstawie artykułu 43 ust. 1 pkt 9 ustawy także nie będzie miało miejsca, ponieważ działka została uznana za teren budowlany zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy, a zwolnienie nie obowiązuje dla terenów budowlanych.

Źródło: Interpretacja indywidualna z dnia 20 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-2.4012.86.2023.2.AW