Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w swojej interpretacji wyjaśnił, że jednorazowe wynagrodzenie otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu jest objęte obowiązkiem naliczenia i zapłaty podatku VAT. Ponadto, odbiorca takiego wynagrodzenia zostanie zobowiązany do zarejestrowania się jako podatnik VAT oraz do dokumentowania transakcji przy pomocy faktury.
Wynagrodzenie za służebność przesyłu a VAT
Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą oraz ma status rolnika ryczałtowego, zwolnionego z VAT. Jest właścicielem działek rolnych, które nie były wykorzystywane w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Na przedmiotowych działkach położone są dwie linie gazociągowe, których właścicielem jest przedsiębiorstwo "X". Dotychczas przedsiębiorstwo korzystało z nieruchomości w zakresie usytuowania urządzeń przesyłowych bez zawartej umowy o ustanowienie prawa służebności przesyłu. W marcu 2015 r. wnioskodawca złożył w sądzie wniosek o ustanowienie służebności przesyłu za wynagrodzeniem. Z tytułu ustanowionej służebności przesyłu w marcu 2023 r. przedsiębiorstwo dokonało wypłaty na rachunek bankowy podatnika jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, które zostało ustalone i zawarte w prawomocnych postanowieniach sądu.
W związku z tym do organu podatkowego zostało złożone pytanie, czy w opisanym stanie faktycznym jednorazowe wynagrodzenie, uzyskane przez wnioskodawcę za ustanowienie służebności przesyłu będzie objęte obowiązkiem naliczenia i zapłaty podatku VAT od kwoty uzyskanego wynagrodzenia i czy w takim przypadku będzie on zobowiązany do zarejestrowania się jako podatnik VAT i zobowiązany do wystawienia faktury VAT.
Podatnik uważał, że wynagrodzenie to nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ nie wynika z działalności gospodarczej. Argumentował, że nie prowadzi działalności gospodarczej na działkach objętych służebnością, a otrzymana kwota jest jednorazowa i nie tworzy ciągłej działalności zarobkowej.
Wynagrodzenie opodatkowane VAT
Dyrektor KIS uznał, że otrzymane jednorazowe wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu jest opodatkowane VAT, a wnioskodawca powinien zarejestrować się jako podatnik VAT i wystawić fakturę VAT.
Organ podatkowy skonfrontował argumenty podatnika z przepisami prawa podatkowego. Uznał, że jednorazowe wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu jest czynnością odpłatną i jako taka podlega opodatkowaniu VAT. Wskazał, że wnioskodawca, przekraczając limit zwolnienia podmiotowego od VAT, musi zarejestrować się jako podatnik VAT. Organ argumentował, że służebność przesyłu stanowi świadczenie na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego i jako takie wchodzi w zakres czynności gospodarczych.
KIS wskazała w szczególności:
"Okoliczności sprawy wskazują, że służebność przesyłu została ustanowiona na rzecz Spółki Akcyjnej, czyli podatnika VAT czynnego, a świadczenie usługi (możliwość korzystania przez przedsiębiorstwo z nieruchomości) – jak wyżej wskazano – podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie korzysta ze zwolnienia. W związku z tym, że z tytułu ustanowienia służebności przesyłu jest Pan podatnikiem podatku VAT, który nie korzysta ze zwolnienia z art. 113 ust. 1 ustawy, jest Pan zobowiązany do udokumentowania transakcji fakturą".
W swoim uzasadnieniu organ podatkowy powołał się również na przepisy Kodeksu Cywilnego dotyczące służebności przesyłu i orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które potwierdzają konieczność opodatkowania takich świadczeń, a także obowiązek rejestracji jako czynny podatnik VAT oraz wystawienia faktury VAT przez wnioskodawcę.
"W konsekwencji odpowiadając na Pana pytanie, stwierdzić należy, że w opisanym stanie faktycznym jednorazowe wynagrodzenie, uzyskane przez Pana za ustanowienie służebności przesyłu – jest objęte obowiązkiem naliczenia i zapłaty podatku VAT, a co za tym idzie, w przedstawionych okolicznościach sprawy jest Pan zobowiązany do zarejestrowania się jako podatnik VAT i wystawienia faktury na rzecz Przedsiębiorstwa (…)" - podsumował organ.