Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w swojej interpretacji wyjaśniła, że czynność przeniesienia prawa własności nieruchomości, w zamian za odszkodowanie w trybie wywłaszczenia, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Opodatkowaniu tym podatkiem nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.
Odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości a VAT
Wnioskodawcą jest spółka rolna, która prowadzi działalność rolniczą i jest opodatkowana podatkiem rolnym. Ponadto, jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Wojewoda wydał decyzję lokalizacyjną, zgodnie z którą nieruchomość, będąca własnością spółki, została objęta inwestycją publiczną. Jednym z elementów decyzji było wywłaszczenie nieruchomości na rzecz skarbu państwa. Na moment wywłaszczenia nieruchomość stanowiła grunty rolne, na których spółka uprawiała zboża. Za wywłaszczenie przedmiotowej nieruchomości wojewoda ustalił odszkodowanie dla spółki. Firma zrzekła się prawa do wniesienia odwołania od decyzji o odszkodowaniu i tym samym decyzja stała się ostateczna.
W związku z tym do organu podatkowego zostało złożone pytanie, czy opisane w stanie faktycznym odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Spółka była zdania, że przedmiotowe odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Argumentowała, że odszkodowanie nie stanowi wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, lecz jest rekompensatą za utratę własności.
Opodatkowanie podatkiem VAT
Dyrektor KIS uznał przedstawione stanowisko za nieprawidłowe i wyjaśnił, że przeniesienie prawa własności nieruchomości, w zamian za odszkodowanie w trybie wywłaszczenia, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Organ podatkowy w swojej interpretacji odwołał się do art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, z którego wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu, lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów np. nieruchomości w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.
"Wobec powyższego należy wskazać, że przekazanie przez Państwa nieruchomości dokonywane w związku z decyzją wywłaszczeniową stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Państwo dla tej czynności działają w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną i ze względu na przedmiot, czynność taka objęta jest podatkiem od towarów i usług" - wskazał organ.
W konsekwencji KIS stwierdziła, że przeniesienie prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Co więcej, organ podkreślił, że opodatkowaniu tym podatkiem nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.
"Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że czynność przeniesienia prawa własności przedmiotowej działki, w zamian za odszkodowanie w trybie wywłaszczenia, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, stanowiąc odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy" - podsumował organ.