Według Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) stypendium aplikanta sędziowskiego podlega opodatkowaniu jako przychód z innych źródeł, przy czym wydatki na dojazd i zakwaterowanie nie mogą być odliczone jako koszty podatkowe, natomiast zasady dotyczące zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów z pracy nie mają zastosowania do tego rodzaju stypendium.
Wydatki na dojazd i zakwaterowanie a koszty podatkowe
Wnioskodawcą jest mężczyzna, który jest aplikantem szkoły sędziowskiej oraz prokuratorskiej. Podatnik otrzymuje stypendium, które jest uważane za "przychód z innego źródła". Zgodnie z przepisami, aplikant nie może podejmować innej pracy ani zajęć, chyba że są to działania związane z dydaktyką, nauką lub publicystyką i nie przeszkadzają w wykonywaniu obowiązków aplikanta. Aplikacja obejmuje zjazdy trwające przez 5 dni, od poniedziałku do piątku, średnio raz w miesiącu. Aplikanci, którzy mieszkają w różnych miejscowościach na terytorium Polski, muszą dojechać do miejsca zjazdu, a po jego zakończeniu wrócić do swojego miejsca zamieszkania lub miejsca odbywania praktyk. Często konieczne jest wynajęcie pokoju w domu aplikanta, hotelu lub za pośrednictwem portalu online. Uczestnictwo w zjazdach jest obowiązkowe, a jego zaniedbanie może skutkować znacznym obniżeniem stypendium.
Mężczyzna zadał KIS dwa pytania: czy jako aplikant może odliczać koszty dojazdu i zakwaterowania od swojego stypendium jako koszty uzyskania przychodu oraz czy do stypendium można zastosować zasady zryczałtowanego kosztu uzyskania przychodu, podobnie jak w przypadku umowy o pracę. Podatnik uważa, że może odliczyć koszty dojazdu i zakwaterowania, poniesione w celu osiągnięcia stypendium od uzyskanego przychodu, zgodnie z ogólnymi zasadami kosztów uzyskania przychodów lub ewentualnie stosować przepisy dotyczące zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu z tytułu zatrudnienia na umowie o pracę.
KIS: wydatki aplikanta na dojazd i zakwaterowanie nie stanowią kosztów podatkowych
Według oceny KIS, przedstawione stanowisko przez mężczyznę było błędne. Organ podatkowy stwierdził, że stypendium aplikanta aplikacji sędziowskiej jest przychodem z innych źródeł, które podlega opodatkowaniu, natomiast wydatki na dojazd i zakwaterowanie nie mogą być odliczone od przychodu jako koszty podatkowe. KIS uznała, że w przypadku stypendium aplikanta aplikacji sędziowskiej, trudno byłoby argumentować, że koszty dojazdu i zakwaterowania są bezpośrednio związane z uzyskiwaniem tego stypendium. Organ zaznaczył, że stypendium jest przyznawane jako forma wsparcia finansowego dla aplikanta, aby umożliwić mu udział w aplikacji sędziowskiej. Poniesione wydatki były związane z uczestnictwem w programie aplikacyjnym i podnoszeniem kwalifikacji, ale nie stanowiły bezpośrednio kosztu uzyskania przychodu, którym jest stypendium.
Ponadto, organ podatkowy potwierdził, że stosowanie przepisów o zryczałtowanych kosztach uzyskania przychodów przez mężczyznę które są typowe dla stosunku pracy lub służbowego stosunku pracy nie jest możliwe w przypadku stypendium. Spowodowane jest to tym, że zryczałtowane koszty uzyskania przychodów są ściśle określone dla pewnych kategorii przychodów, do których otrzymywane stypendium przez podatnika się nie zalicza.