Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) wydała interpretację, w której wyjaśniła, że rozwiązanie skutecznie zawartej umowy dożywocia na skutek zgodnych oświadczeń stron nie wywołuje uprawnienia do żądania zwrotu poprawnie naliczonego i uiszczonego podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC).
Rozwiązanie umowy dożywocia a zwrot PCC
Dnia 17 lutego 2022 r., aktem notarialnym E. Z. przeniósł na wnioskodawczynię należące do niego grunty oraz nieruchomości w zamian za dożywotnie utrzymanie. Tytułem opodatkowania PCC pobrano od podatniczki kwotę 7 200 zł. Następnie we wrześniu 2023 r. kolejnym aktem notarialnym została rozwiązana umowa dożywocia ze skutkiem natychmiastowym. Powyższa czynność nastąpiła na skutek nieodwracalnego pogorszenia się stosunków między stronami. Obecnie kobieta znajduje się w trudnej sytuacji finansowej i podjęła decyzję o wystąpienie o zwrot zapłaconego podatku.
Zainteresowana argumentowała, że w wyniku rozwiązania umowy nie osiągnęła żadnego zysku, a jedynie poniosła stratę w wysokości zapłaconego PCC. Z uwagi na to, zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy w związku z podpisaniem umowy dożywocia, a następnie rozwiązaniem, należy jej się zwrot pełnej wysokości podatku pobranego przy zawarciu umowy dożywocia.
Brak uprawnień do żądania zwrotu PCC
Dyrektor KIS uznał przedstawione stanowisko za nieprawidłowe i wyjaśnił, że rozwiązanie skutecznie zawartej umowy dożywocia nie wywołuje uprawnienia do żądania zwrotu poprawnie naliczonego i uiszczonego PCC.
Organ podatkowy uzasadnił swoją interpretację, odwołując się do odpowiednich przepisów ustawy o PCC, Kodeksu cywilnego oraz Ordynacji podatkowej. Zaznaczył, że ustawodawca w art. 11 ust. 1 ustawy o PCC wprowadził zasadę enumeratywnego określenia sytuacji, w których możliwy jest zwrot PCC. Z uwagi na to, tylko zajście jednej z wymienionych w nim przesłanek uprawnia do żądania zwrotu zapłaconego podatku. Następnie wskazał, że zgodnie z przepisami k.c. warunek zawieszający uzależnia powstanie skutków czynności prawnych od wystąpienia określonego zdarzenia. Natomiast warunek rozwiązujący uzależnia ustanie skutków czynności prawnych od nastąpienia określonego zdarzenia. Zwrot podatku jest możliwy jedynie w przypadku, gdy nie spełnił się warunek zawieszający.
„W sytuacji przedstawionej we wniosku, żadne ze zdarzeń opisanych w art. 11 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie nastąpiło. Jak wynika z wniosku, umowa dożywocia nie została zawarta pod warunkiem zawieszającym, od którego uzależniono by jej wykonanie. Wskazała Pani bowiem jednoznacznie, że nastąpiło rozwiązanie umowy dożywocia zawartej 17 lutego 2022 r. Zatem rozwiązanie skutecznie zawartej umowy dożywocia, na skutek zgodnych oświadczeń stron, nie wywołuje uprawnienia do żądania zwrotu poprawnie naliczonego i uiszczonego podatku. Oznacza to, że rozwiązanie ww. umowy nie uzasadnia zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych” - wskazał organ.
W dalszej części interpretacji KIS podkreśliła, że podstawy do zwrotu nie występują również na gruncie przepisów Ordynacji podatkowej. Stosownie do uregulowań zawartych w art. 75 O.p. podatnik może wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku, jeżeli uważa, że płatnik pobrał podatek nienależnie lub też sam dokonał wpłaty nienależnego podatku. Jednakże z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty można wystąpić wówczas, gdy istotnie podatek został zapłacony bezpodstawnie, tj. nie istniał obowiązek jego uiszczenia.
„Jak powyżej wykazano – 17 lutego 2022 r. została zawarta umowa dożywocia. Zawarcie takiej umowy rodzi obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym zasadnie – w opisanej we wniosku sytuacji – podatek ten został w przeszłości zapłacony. To oznacza, że brak jest podstaw do występowania do właściwego naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty, jak również do wystąpienia o zwrot podatku na mocy art. 11 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych” - podsumował organ.